Zanim pojawi się opryszczka
Przeczytasz w: 4 min.
Opryszczka jest jak uśpiony wulkan. Nigdy nie wiadomo czy i kiedy wybuchnie. Jednak zawsze zanim się uaktywni wysyła kilka ostrzegawczych, i dla doświadczonych tą przypadłością, łatwo rozpoznawalnych sygnałów. Już na tym etapie koniecznie trzeba reagować.
Nosicielem wirusa opryszczki jest większość ludzi. Szacunki w zależności od źródła podają, że może to być nawet 90 procent światowej populacji. Dla większości z nas wirus opryszczki nie jest szczególnie niebezpieczny dla życia, za to potrafi je mocno uprzykrzyć. Problem polega na tym, że trudno się zorientować kiedy stajemy się jego nosicielem. Najczęściej do zakażenia dochodzi już w dzieciństwie, gdy układ odpornościowy jest słabo wykształcony. Ale wirusem można się zarazić na każdym etapie życia. Rozprzestrzenia się drogą kropelkową ( kaszel, kichanie), ale również przez pocałunki, jedzenie wspólnymi sztućcami, picie z tych samych szklanek, wspólne korzystanie z ręcznika oraz seks.
Zdolność przetrwania
Wirus Herpes Simplex typu 1, który jest odpowiedzialny m.in. za opryszczkę wargową, po przedostaniu się do organizmu może długo nie dawać o sobie znać. Zakażony wirusem organizm wprawdzie wytwarza przeciwciała, ale zwalczyć go nie jest w stanie. Wszystko dlatego, że ukrywa się on w komórkach nerwowych i w ten sposób pozostaje poza zasięgiem układu odpornościowego. Tam trwa w uśpieniu nie wytwarzając białek, które dla organizmu są sygnałem do zbudowania skutecznych przeciwciał. W przypadku wirusa Herpes Simplex system obronny zaczyna działać dopiero wtedy gdy wirus rusza do ataku, bo dopiero wtedy wytwarza rozpoznawalne dla niego białka.
Co budzi wirusa
Zwykle opryszczka wargowa pojawia się kiedy spada odporność. Najczęściej gdy dopada nas grypa i przeziębienie, albo infekcja górnych dróg oddechowych. Powodem powstania opryszczki może też być wysoki poziom stresu i zmęczenie a nawet obniżony nastrój. Gwałtowne wahania temperatury zarówno podczas upałów, jeśli korzystamy z klimatyzacji, jak i zimą gdy z ciepłego pomieszczenia wychodzimy na mróz bywają katalizatorem uaktywniającym wirusa. Również intensywna ekspozycja na słońce, która osłabia układ immunologiczny może przyczynić się do wykwitu opryszczki. Jest ona wtedy bardziej dokuczliwa, bolesna i rozległa niż zimą. Skóra poddana nadmiernemu promieniowaniu słonecznemu staje się sucha, szorstka i uwrażliwiona. Może to spowodować, że wykwity opryszczki staną się znacznie większe i bardziej bolesne. Kobiety podczas menstruacji są silniej narażone na działanie wirusa Herpes Simplex, bowiem naturalne zmiany odporności zależą od hormonów.
Jak powstrzymać atak opryszczki
Obudzony przez sprzyjające czynniki wirus zaczyna przemieszczać się wzdłuż nerwu w kierunku skóry. Wtedy pojawiają się pierwsze sygnały, że w niedługim czasie, na ogół w ciągu doby, pojawią się na wardze/ustach pęcherzyki opryszczki. W ciągu 24 godzin ich ilość będzie stale rosła, a przez to opryszczka będzie robiła się coraz bardziej widoczna. Objawy ustąpią na ogół po 10 dniach. Tyle trwa cykl życiowy wirusa. Ale zanim dojdzie do wykwitu wirus, pokonując drogę wzdłuż nerwu, spowoduje uczucie mrowienia i swędzenia skóry w okolicach przyszłego „zimna”. Kiedy opryszczka przytrafia się pierwszy raz trudno rozpoznać zwiastujące ją sygnały. Jednak w razie kolejnego ataku można się do niego lepiej przygotować i ograniczyć, a wręcz zapobiec rozwinięciu tej niemiłej przypadłości
Wirus powstrzymany
Opryszczkę koniecznie trzeba leczyć, nie tylko dlatego, że jest nieestetycznym wykwitem na ustach, ale przede wszystkim dlatego, że bardzo łatwo zakazić nią inne miejsce na twarzy i na ciele. Najlepiej ograniczyć działanie wirusa w zarodku, kiedy pojawiają się pierwsze symptomy jego aktywności. W leczeniu zakażeń nawrotowych dobrze sprawdzają się tabletki. Powszechnie uznaje się, że leki stosowanie doustnie uzyskują wyższe stężenie terapeutyczne niż leki stosowne miejscowo. Wynika to z faktu, że lek w postaci miejscowej wchłania się do krwiobiegu w ograniczonej ilości. W przypadku opryszczki ważne jest aby uzyskać wysokie stężenie leku w miejscu występowania wirusa, czyli w komórkach nerwowych. Acyklowir z kremu lub żelu aplikowanego na skórę w zasadzie nie ma szans przeniknąć do cząsteczki wirusa znajdującego się w komórkach nerwowych człowieka. Dlatego w leczeniu zarówno zakażeń pierwotnych jak i nawrotowych (zwłaszcza tych o nasilonym przebiegu), częściej polecane są tabletki. Osoby ze skłonnością do opryszczki powinny zadbać, by acyklowir w tabletkach zawsze mieć do dyspozycji (w domu, w torebce) i w razie objawów zapowiadających atak wirusa jak najszybciej zażyć lek.
Powiązane artykuły:
Zimno na ustach - jak zapobiegać? Sposoby >>
Fazy opryszczki wargowej - jak przebiega i ile trwa? >>
Konsultacja medyczna tekstu: Lek. med. Tomasz Kobosz